E van sete anos

Sete anos xa desde que abrín este Matemáticas na Rúa, coa intención manifesta de propor problemas non curriculares aos meus alumnos e facer menos fotocopias no proceso. A Rúa de Valdeorras, onde quedou...Dous anos estiven por alá, os dous anos máis prolíficos do blogue, como é obvio ao ver o arquivo da dereita ou a gráfica ad hoc de embaixo. Como o cambio de finalidade do blogue xa foi explicitado noutros aniversarios(3 anos, p.ex.), ademais de que é obvio se o seguides, hoxe vou repasar con brevidade onde estou agora desde o punto de vista da docencia.

  

Desde que son profesor, que xa van 12 anos diante, sempre tiven un par de ideas claras: a liña principal que tería que dirixir a educación matemática é a resolución de problemas, mais algunha destreza coas operacións aritmético-alxébricas é necesaria para centrarse naquela. Isto ás veces implica a utilización mecánica de algoritmos, pois o proceso de resolver un problema non pode embarrancar porque sexa necesario reconstruír o concepto de multiplicación polo medio. Isto, que apareceu espontaneamente na miña vida docente, semella ser corroborado polos estudos sobre a carga cognitiva. Por outra banda, mentres que é interesante que se dea o descubrimento dos conceptos/procedementos matemáticos por parte dos alumnos, isto non sempre é posible, e non só polo tempo limitado e a hipertrofia do curriculum: hai desenvolvementos matemáticos que levaron séculos, sería un tanto arrogante pensar que a mediación dun simple profesor coma min puidese artellar un verdadeiro descubrimento na súa aula(haberá quen prefira dar Clever Hans por lebre)

Xunto ás ideas anteriores, sempre tiven certas tendencias, máis ou menos explícitas e máis ou menos contraditorias(chamádelle prexuízo se preferides):

• En primeiro lugar, non sendo un tecnófilo, manteño certo grao de familiaridade co mundo da Informática. Aínda así, desconfío dos que cren que calquera ferramenta informática é automaticamente unha ferramenta docente.
• En segundo lugar, sendo xogador de videoxogos de moitos anos, sempre quixen que os xogos tivesen un papel nas miñas aulas. A lectura de investigacións sobre o uso de xogos refreou as miñas arelas.
• Por último, desconfío cando leo ou vexo calquera poñente que afirma que a aprendizaxe das Matemáticas pode ser sinxela; sóanme a vendedores de elixires en carromatos nos westerns; porén, tamén desconfío dos que afirman que é tan difícil que é case imposible, pois a experiencia dita o contrario(algo semellante á frecha de Zenón: se a realidade nega o teu razoamento, revisa o razoamento, non colapses coa frecha chegando ao destino). 

Con respecto ao que vou atopando na pescuda pola rede de xustificacións e negacións das miñas ideas e prexuízos, déixovos unha escolma:

• O artigo que máis abraiado(no senso negativo-preferiría que fose ao revés) me deixou ao atopalo foi seguramente "Why minimal guidance during instruction does not work" de Clark, Kirschner e Sweller. Aínda sigo rillando o que di, o que lle contestaron e a súa contrarréplica
• O estudo patrocinado por Pearson(insira o Wilhem Scream aquí) Visible Learning, de John Hattie, xunto co ranking de medidas efectivas tamén me fixo cavilar. Non tardei moito en atopar obxecións ao seu uso alegre de medidas estatísticas(probabilidades negativas?, uso do Common Language Effect Size). Aínda así, que  no ranking do Effect Size "Testing" só acade un 0,30(chegando Direct Instruction ao 0'82 e Feedback ao 1'13), tendo como patrocinador a Pearson, deus olímpico dos exames externos, é de moita mofa.
• O traballo de Richard Skemp sobre psicoloxía na educación matemática, ao que cheguei vía Relational Understanding and Instrumental Understanding, supuxo unha agradable confirmación de ideas previas, que gardaba eu no miolo desde a miña época de estudante do BUP. Moito que dixerir no seu traballo.
• O traballo do psicólogo cognitivo Daniel Willingham(web, blogue) tamén veu confirmar certo nesgo meu en contra de teorías postmodernas como os Learning Styles ou as Intelixencias Múltiples.

Abonda por este ano. Espero vervos por acó.

Editado ás 15:22: E este é o post número 600!