Amosando publicacións coa etiqueta Rápidos. Amosar todas as publicacións
Amosando publicacións coa etiqueta Rápidos. Amosar todas as publicacións

12.12.23

Outro aritgrama(máis)

 Non sei en que andaba turrando, que me veu unha idea para un aritgrama, atopei unha solución, e velaquí:

   

Como é habitual, cada letra representa unha cifra distinta, e N e S son non nulos.

Un anaco despois atopei outras dúas, coido que son tres en total. O amable lector dirá.

Como os aritgramas xa son un tipo de recreación matemática con moita tradición, non podo garantir que este non existise xa, sobre todo en inglés son consciente de que hai unha morea.

16.2.23

Uns triángulos nunha grella

 

Tiña este problema gardado hai unhas semanas, xa era hora de compartilo. Non é moi enleado, e hai varios enfoques para atacalo, que máis podemos pedir?*

Atopa a área do cuadrilátero maxenta.


*Pois que dea un período ben curioso.

8.7.22

Tres circunferencias e tres segmentos

 

Considerade a seguinte figura, na que vemos dúas circunferencias de raio 1 con centros A e B. Ademais, cada circunferencia pasa polo centro da outra. Debuxamos tamén a circunferencia con diámetro AB, e tamén os segmentos AC e BF tanxentes a esa circunferencia(ou ás outras, como prefirades)

   


O voso choio é atopar a medida dos segmentos CE e CD.


Pista: aínda onte estiven esbardallando sobre o que vai agromar aquí, este é o meu xeito de resarcirme.

6.2.22

Máis quickies, máis ou menos rápidos


Hai 9 anos escribín unha entrada, Quickies probabilísticos, onde compartía 3 problemas, 1 deles do libro Mathematical Quickies, de Charless W. Trigg, que no prefacio do libro indicaba que comezara a sección Quickies no Mathematics Magazine en 1950 con este obxectivo:

"From time to time this department will publish problems which may be solved by labourious methods, but which with proper insight may be disposed of with dispatch"

Como o feito de que unha solución sexa elegante é algo subxectivo, e depende fortemente do coñecemento das Matemáticas que teña quen avalíe esa elegancia, a estas alturas non sei se neste blog incluiría moitos problemas que poidan denominarse de tal xeito, particularmente na etiqueta Rápidos. En calquera caso, hoxe veño compartir uns cantos dos que souben recentemente, aínda que algún teña xa os seus anos.


  • Amosar que $\lim \limits_{n \to \infty} \sum \limits_{k=pn}^{qn}{\frac{1}{k}}=log \left(\frac{q}{p}\right)$
Q220, Joseph Andrushkiw, Mathematics Magazine, 31 (4)
  • Se $k \in \mathbb{R}$, entón as liñas $x^4+kx^3y-6x^2y^2-kxy^3+y^4=0$ cortan a $x^2+y^2=1$ en 8 partes iguais
Q248, Norman Anning, MM 32 (5)  (Confeso que a falta de simetría no polinomio me causou sorpresa ao comezo)
  • Que fracción ten o menor denominador no intervalo $\left( \frac{19}{94}, \frac{17}{76}\right)$
Math Horizons Winter 1993
  • Amosar que $\binom{n}{1}-\frac{1}{2}\binom{n}{2}+\frac{1}{3}\binom{n}{3}- \dots \pm \frac{1}{n}\binom{n}{n}=1+\frac{1}{2}+\frac{1}{3}+\dots+\frac{1}{n}$
Parabola, vol 32 no 1

E para rematar, un Junior Problem:
  • Cando dividimos os números 31767 e 34924 entre certo divisor de 3 cifras, obtemos o mesmo resto, tamén de 3 cifras. Atopa o resto.
Parabola, vol 9 no 2

Sede indulxentes co carácter elegante destes problemas. Ás veces di máis do que propón o problema que do problema per se.

16.4.19

Colle un DIN-A4


O problema de hoxe apareceu na rede polo 2015/16, seino porque teño o debuxo feito por min no cartafol Traballo 2015/16, mais non dou lembrado onde apareceu, nin dou atopado a pescuda que me faga atopala. Se alguén coñece a fonte, o meu non diagnosticado TOC agradecería que o puxese nos comentarios.

Velaquí o problema, que trata dun DIN-A4 mais non é o máis coñecido de dobrar á metade e dividir as dimensións:

Temos un DIN-A4, que ten dimensións en milímetros 210x297, apoiado sobre unha esquina nunha mesa, e de tal xeito que as dúas esquinas que comparten un lado co apoio están a alturas 10 e 12 centímetros. A que altura estará a cuarta esquina, que está oposta pola diagonal ao apoio?


Encántame este problema.



16.9.18

Un problema de Marilyn Vos Savant (non Monty Hall)


Debo de ter na cabeza un par de ideas roldando, pois aínda que o tema do novo problema non ten nada que ver co truco de cartas da anterior entrada, o subxacente no que reparei é o mesmo. Observade.

Achei este problema nun libro de Paul Nahin, Number crunching. Taming unruly computational problems from Mathematical Physics to Science Fiction, a priori non demasiado útil nin interesante para as miñas clases; polo que foi unha sorte atopar este enunciado cunha parte tratable nas aulas. Ao choio:

Un amigo e máis eu fomos da súa casa á miña cunha bicicleta. Eu comecei andando e el na bici.  Cando el xa levaba un par de bloques, deixou a bici na beirarrúa e seguiu andando. Cando cheguei á bici, montei nela, pasei ao meu amigo, e despois dun par de bloques, deixei a bici na beirarrúa. Cando el chegou á bici, montou nela outra vez. Fixemos isto todo o tempo do camiño. Ás veces, un montaba en bici; outras, os dous estabamos andando ao mesmo tempo. Eu estou certo de que este proceso foi máis rápido que se os dous estivésemos andando, pero algunha xente insiste en que non é máis rápido porque sempre hai algún dos dous andando. Quen ten razón?

Nahin comenta que o problema apareceu na columna Ask Marilyn na revista Parade. Non é Monty Hall nin o problema segundo irmán, mais é ben fermoso. Dádelle unha volta, a ver que vos parece.



18.3.18

Unha ecuación non polinómica



Estaba a revisar a fornada de competicións matemáticas de inverno, e dei cunha das miñas preferidas, o Torneo Harvard-MIT. Este torneo, do que xa falaría moitas veces(imaxino) ten dúas  instancias, unha en novembro en Harvard, e a outra en febreiro no MIT. Os dous torneos teñen certas diferenzas, por exemplo nas disciplinas que cobren, mais os dous teñen unha sección individual e unha sección por equipos. Na proba Xeral de novembro teño atopado problemas axeitados para facer pensar aos alumnos alén do habitual nas aulas, chegando ás veces a incluílos (fóra de cualificación) en exames. O ítem que traio hoxe apareceu na proba de Álxebra e Teoría de Números deste febreiro. Observade:


Atopa o único número real positivo que satisfai $$x^{2x^6}=3$$


Se eu dese clase en 1º de bacharelato este ano, seguramente introduciría esta inocente ecuación nalgún momento.

18.6.17

Un problema viral


Rematando o curso o traballo burocrático increméntase de xeito notable, o que provocou que non vise ata hoxe un problema dos que lles prestan aos editores dos xornais (dos anglosaxóns, polo menos) que fixo a súa rolda hai un mes.

Sabendo que o seguinte problema foi proposto a cativos de Singapur de menos de 7 anos, cal é a solución?

    


Aínda que non vexades o que pon en inglés, todos adiviñades que hai que encher os círculos de tal xeito que se manteña certo patrón descoñecido. A ver se dades feito.


Para tapar o que vai vir, mirade que cousa máis bonita:









E agora o plot twist.

E se vos digo que o problema ten un erro, atopades agora a solución?

9.3.17

A voltas co octógono


Na anterior entrada propoñía a seguinte figura, na que aparece un octógono que tiña algo de curioso:

  

Non obtiven resposta no blogue, mais si en twitter:

Efectivamente o curioso do octógono, polo menos para min, é que tendo todos os lados iguais, non é regular debido a que os seus ángulos non son iguais, senón que hai dous tipos: os dos vértices N-O-S-L son menores cós dos vértices NO-SO-SE-NE.

Na seguinte figura podedes comparar a situación dos vértices do noso octógono(·) coa dos vértices(x) do octógono regular que comparte co noso o centro e a medida do lado:

  
Como actividade para levar á aula da ESO, o interesante sería pedir aos alumnos que atopasen distintos xeitos de amosar que o octógono non é regular. Ademais de adestrar a 'vista' xeométrica, a idea serviría tamén para practicar as demostracións informais: 'se fose regular, a propiedade ___ tería que cumprirse, mais non se cumpre, por tanto...'

Aínda no bacharelato, se houbese tempo, podería ampliarse a lista de métodos para demostrar que non é regular, co cálculo explícito das coordenadas das interseccións, o produto escalar, etc.

3.3.17

Un octógono calquera


No capítulo 3, Espacio y forma, do libro Aprender a enseñar matemáticas en la educación secundaria obligatoria, de Cecilia Calvo et al. dei con esta situación. Aínda sendo elementar, como eu non sabía dela, compártoa aquí.


 
  

Partimos dun cadrado, unimos cada vértice cos puntos medios dos dous lados nos que non está, obtendo 8 segmentos. Consideramos os puntos de intersección, violetas na figura, que forman un octógono.

Pois ben:

Que ten de curioso este octógono?

31.1.17

Outro problema de dobrar cousas


Os problemas nos que dobramos figuras xeométricas son habituais nos concursos matemáticos, probablememente porque adoitan incorporar a xeometría euclidiana elementar: congruencia, semellanza e Teorema de Pitágoras. Cunha situación sinxela de base podemos chegar a complicar moito as cousas. Eu mesmo compartín un problema dese estilos hai ano e medio:


Hoxe quería compartir un problema dese tipo, aínda que non tan enleado:


Temos unha faixa rectangular de papel de 4 decímetros de ancho. Dobrámola arredor da liña AX, de tal xeito que a esquina C cae no punto C', que forma con outra esquina A e co punto de solapamento B un triángulo rectángulo 3-4-5. A que distancia está X de C?

   


3.1.16

Que ten de raro este exercicio?


Volvemos co novo ano para propor un interesante e estraño exercicio, tirado do Problems for children from 5 to 15 do polémico matemático Vladimir I. Arnold:


Nun triángulo rectángulo a hipotenusa mide 10 centímetros e a altura correspondente á hipotenusa mide 6 centímetros. Calcula a súa área.

O autor remata cunha brincadeira: comenta que os alumnos americanos o levaban afrontando dez anos sen complicacións, mentres que alumnos rusos chegados de Moscú non deron feito como os seus compañeiros americanos.


Despois de pensar un anaco neste problema, e deixando a un lado as enormes expectativas de V.I. Arnold, cal credes que sería a idade axeitada para propoñelo? Utilizaríadelo nunha aula con todos os alumnos? En caso afirmativo, como avaliaríades as respostas?


Por outra banda, se queredes saber por que cualifiquei de polémico a Arnold, lede as súas opinións:

E veredes cousas como:

"Que son as Matemáticas? As Matemáticas forman parte da Física. A Física é unha ciencia experimental, dentro da ciencia natural. As Matemáticas son a parte da Física na que os experimentos son baratos."

10.5.15

Parénteses


Ou corchetes, como máis vos preste.

Coloca parénteses no seguinte cálculo para que o resultado sexa $\frac{7}{10}$:

$$1:2:3:4:5:6:7:8:9$$

Atopa tamén o máximo (e o mínimo) valor que se pode acadar colocando parénteses.


Dei con este problema remexendo nos arquivos da revista Parabola incorporating Function da UNSW de Australia. Para aqueles que, coma min, tiveron que padecer os castelos quilométricos de fraccións, sería interesante pensar como quedaría a expresión anterior se, en troques de utilizar : para a división, usásemos a liña de fracción. 

Este problema quizais sexa un pouco longo para propoñer nas aulas do 1º ciclo da ESO, eu teño empregado exercicios máis breves e sinxelos para traballar a xerarquía de operacións, como este, tirado dun exame de 2º de ESO deste curso, e semellante a moitos outros que usei estes anos:

Coloca corchetes para obter o resultado

$$(-3)\cdot(+5)-(-2)\cdot(+2)=-26$$ 



Para sermos sinceros, eu non padecín eses castelos: ou ben esa figura mítica da aprendizaxe tradicional das Matemáticas morreu antes dos 80, ou ben non era para tanto...

31.10.14

Samaín


Aproveitando a festividade, propoño para quen guste dos números (en realidade, da notación decimal) un pequeno aritgrama:


$$SAMA=IN^2$$


Veña que non é moi longo.

2.5.13

Un dos meus problemas preferidos

Non sei moi ben por que, hoxe veume á memoria un problema xeométrico que apareceu hai anos nunha olimpíada matemática dos primeiros cursos de secundaria. Creo que era nunha competición de Uruguay, mais non estou certo. Se a atopo xa editarei esta entrada.
Como este blogue xa vai tendo unha idade, fun buscar na etiqueta Xeometría, pois tiña a sensación de que xa falara del hai dous ou tres anos. Mentres lle daba á roda do rato para abaixo, pensei que bonitos eran os debuxos que fixen co geogebra para ilustrar os diferentes teoremas e (principalmente) problemas que fun propoñendo. Ata que, baixando máis, é dicir, indo máis para atrás no tempo, esa sensación mudou ao ver cantas veces teño escrito dos mesmos problemas. Hai un do que escribín  tres veces, e polo menos outro do que escribín dúas. Por iso pasei un anaco buscando o problema do que vou falar hoxe. (Aínda cabe a posibilidade de que estea perdido nas arañeiras deste blogue, nalgunha entrada que non leu ninguén, nin eu)

O problema, un pouco modificado, é o seguinte:

Se trazamos a diagonal dun rectángulo, collemos un punto P calquera nesa diagonal e trazamos as perpendiculares aos lados, podemos formar dous novos rectángulos:


Como sempre, o debuxo explica mellor ca min


Se collemos o punto P de tal xeito que un dos rectángulos sexa ademais un cadrado (que a ollo sucede en dúas ocasións), que área é maior, a vermella ou a azul?


É obvio cal é o outro lugar onde podería estar P, non si?

Sen necesidade de editar a entrada atopei a fonte do problema: Com-Partida Matemática del Uruguay, 2006, que podedes consultar nesta web.

24.1.13

Quickies probabilísticos

Da estupenda web de Ed Pegg

Dentro dos confíns da probabilidade atopamos multitude de problemas aparentemente rutinarios que son susceptibles de seren resoltos dun xeito intelixente, rápido e elegante. É habitual na literatura da resolución de problemas matemáticos chamarlles "quickies", pertenzan ou non ao campo da probabilidade. A primeira ocasión na que atopei este termo, quickies, tivo lugar lendo a sección do Mathematics Magazine dedicada a eles. Despois vin multitude de exemplos propostos polo grande problemista Murray Klamkin, quen tiña debilidade por eles, e finalmente tiven a sorte de dar co magnífico libro Mathematical Quickies: 270 Stimulating Problems with Solutions, de Charles W. Trigg.

Se mirades a etiqueta "Rápidos", que utilizo desde hai tempo por acó, quizais pensedes que o seu significado é semellante ao de quickies,  mais non é; en realidade os problemas rápidos que teño proposto son simplemente problemas cun enunciado moi breve, agás quizais o que aparece en "Un problema sinxelo... ou non", que si presenta unha solución especialmente curiosa (e que lera no libro de Trigg mencionado máis arriba).

Hoxe quero compartir un par de "quickies" tradicionais e ben coñecidos nas Matemáticas recreativas, que volvín atopar nun libro do prolífico Ian Stewart, Professor Stewart's Cabinet of Mathematical Curiosities, e tamén un algo máis difícil do libro de Trigg. Se non os coñecedes, pasaredes un bo rato con eles, máis aínda se os dades resolto do xeito breve. Aquí tedes as miñas versións:


  • Un administrativo imprime 10 cartas e escribe os enderezos dos destinatarios en 10 sobres. Como estaba a ler Matemáticas na Rúa no PC do choio, simplemente mete ao chou as 10 cartas nos 10 sobres. Cal é a probabilidade de que exactamente 9 cartas estean nos sobres correctos?
  • Estás a xogar ao tute por parellas. Despois de repartir toda a baralla (40 cartas distribuídas en 4 paus), que é máis probable, que entre ti e o teu compañeiro teñades tódalas espadas ou que non teñades ningunha?
  • Temos un dado cos números 0, 1, 2, 3, 4 e 5 pintados nas súas caras. Tirámolo sucesivamente ata que a suma dos resultados obtidos exceda por primeira vez ao número 12. Cal é a suma total máis probable que se pode obter deste xeito?

Unha xoia, a probabilidade. Unha mágoa que a explique tan mal nas clases...

24.10.12

Outra sucesión máis


Para a vindeira ocasión na que o teu profesor de  Matemáticas diga que os símbolos  non teñen importancia per se
(De Math Fail)


Lendo unha reseña sobre un libro de Matemáticas atopei esta frase:

"Todo neste libro está conectado coa sucesión de números naturais que comeza 2, 6, 20, 70, 252, 924, 3432..."

Se o autor non mentía, cal era o tema do libro?
O venerable google dará a resposta a quen llo pregunte, o difícil está en atopala por un mesmo. Ademais fai ben pouco que falei de cuestións relacionadas...

23.5.12

Un problema sinxelo... ou non


Este problema sobre circunferencias é outro exemplo de problema no que máis vale saber pouco. Non digo nada máis para non esbandallarvos a diversión.

Temos dúas circunferencias de radio 3 e 4 cm. que se cortan de xeito perpendicular, é dicir, os seus radios no punto de intersección son perpendiculares. Cal é a diferenza entre as áreas das dúas zonas sombreadas?


Sinxelo, sinxelo...



16.1.12

Un cadrado e un punto

Hai tempo que non propoño un problema, así que aí vai un sobre ángulos. Ademais póñolle a etiqueta de "rápido" porque para quen saiba (e vexa) o importante, é automático:

Desde que puntos do plano dun cadrado vemos ese cadrado baixo un ángulo de 45º?

Como curiosidade, ante esta figura non podo evitar ver o punto P "detrás" do cadrado.

1.10.11

Tan sinxelo como A, B, C...

Un problema sinxelo pero interesante que aproveitarei algún día, cando haxa tempo, na miña clase de 2º de E.S.O.:

Movendo as letras a cadros contiguos que estean baleiros, intercambia a posición das letras B e C:



(Por se hai algunha dúbida, os tres as teñen que rematar no mesmo sitio)



E para evitar que resolvan o problema por "aburrimento" e tentar que pensen dun xeito máis sistemático e menos aleatorio, engadirei a condición: Quen o fai no menor número de movementos?